Bezuinigingen begraafplaatsen: gemeente belooft nabestaanden te ontzien

Foto: John van der Tol

GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - Steeds minder mensen kiezen voor een begrafenis. Het is de verwachting dat het aantal mensen dat gecremeerd wil worden in de komende jaren verder toeneemt. Mede daarom moet de gemeente Alphen aan den Rijn jaarlijks zo'n 400.000 euro toeleggen op begraafplaatsen en gaat er bezuinigd worden. 'Voor nabestaanden mag er niks veranderen, het zou wel kunnen dat uitvaartondernemers gevraagd wordt om meer te doen', aldus de gemeente.

De zorg die bij begrafenissen wordt geleverd door de gemeente Alphen aan den Rijn, zal niet veranderen. Die belofte doet wethouder Gert-Jan Schotanus (Nieuw Elan, openbare ruimte) aan de gemeenteraad. Tijdens een informatiebijeenkomst zijn raadsleden geïnformeerd over aanstaande bezuinigingen. Omdat over twee jaar de financiële reserves voor de begraafplaatsen leeg zijn, heeft de gemeente onderzocht of de huidige werkwijze nog past bij de situatie van deze tijd. Geconcludeerd is dat vier medewerkers die namens de gemeente werkzaam zijn op de begraafplaatsen, een andere functie kunnen krijgen binnen hun eigen team.

Het groenonderhoud van de begraafplaatsen wordt volledig uitbesteed aan een aannemer, die dat goedkoper kan dan de gemeente, en nabestaanden worden zelf verantwoordelijk voor het groenonderhoud van de eigen graven. Voor nabestaanden verandert dus weldegelijk iets, zij het in de nazorg. Het gemeentepersoneel gaat zich volledig focussen op het maken en sluiten van graven, contact onderhouden met nabestaanden en de administratie.

Het aantal begrafenissen in Nederland neemt af. Steeds meer mensen kiezen voor een crematie. 'Er zijn gebieden in Nederland waar 30 procent van de mensen wordt begraven, in Alphen is dat 40 procent', rekent begraafplaatsenbeheerder Daan Kranz voor. In de hele gemeente Alphen aan den Rijn waren in 2019 iets meer dan 400 begrafenissen, tegenover 600 crematies. De begraafplaatsen, acht in totaal, zijn eigendom van de gemeente Alphen aan den Rijn. Het crematorium in Alphen (inclusief de aula) is in commerciële handen van PC Uitvaart.

Tarieven

De zeven aula's die de gemeente Alphen in eigendom heeft, worden niet tot nauwelijks gebruikt. De gebouwen in Benthuizen en Hazerswoude-Dorp zijn volgens de gemeente in 2019 niet één keer gebruikt, de aula in Zwammerdam eenmaal en het onderkomen bij de Koudekerkse begraafplaats zeven keer. Alleen de aula in Boskoop wordt met 68 keer regelmatig gebruikt. De gemeente gaat op zoek naar een andere uitbater en alternatieve exploitatiemogelijkheden voor dit pand.

Wethouder Schotanus gaat wel in gesprek met lokale uitvaartondernemers om te praten over hun rol. Waar nu een ambtenaar van de gemeente overdag altijd aanwezig is om vooraf bestelde bloemen in ontvangst te nemen, wordt dat een taak voor de uitvaartbedrijven zelf. 'Bloemen aannemen is geen kerntaak van de gemeente, dat is een taak van de uitvaartondernemer.'

Het uitzoeken van een graf gebeurt nu nog, in samenspraak met de nabestaanden, door de gemeente. Dat is een taak die mogelijk ook wordt overgeheveld naar de uitvaartondernemers, bevestigt de gemeente. Dat is een van de onderwerpen die ter tafel komt in het gesprek tussen de gemeente en de uitvaartondernemers.

Op het natste deel van de begraafplaats in Hazerswoude wordt niet meer begraven. De tarieven voor begrafenissen en graven worden niet verhoogd. Alphen is tot de conclusie gekomen dat de tariefhoogtes 'vrij gemiddeld' zijn. Schotanus zegt verder toe te onderzoeken of natuurbegrafenissen bij de Oosterbegraafplaats (Alphen aan den Rijn) en in het Bentwoud (Benthuizen) mogelijk gemaakt kunnen worden. Ook wordt het mogelijk om kindergraven voor twintig in plaats van vijftien jaar toe te wijzen.

'Vaag verhaal'

Jacqueline Vegt van Ammoniet Uitvaartbegeleiding is een van de uitvaartbedrijven in de gemeente Alphen aan den Rijn. Zij spreekt haar zorgen uit over het voorgenomen plan van de gemeente. 'Ik kan mij niet voorstellen dat de nabestaanden niks gaan merken', stelt Vegt. Ze is met collega-uitvaartondernemers in afwachting van een uitnodiging van de wethouder om aan te horen wat de bezuinigingen en veranderingen precies gaan betekenen. Nu is vrijwel alles nog onduidelijk voor Vegt.

'Voor nu vind ik het een vaag verhaal. De gemeente komt tot de conclusie dat er bezuinigd moet worden op het aantal FTE, maar de berekening hoe ze daartoe komen wordt niet getoond', aldus Vegt, die vreest dat in de toekomst minder tijd uitgetrokken wordt voor het uitzoeken van een geschikt graf, dat het langer duurt voordat een graf na afloop van een begrafenis wordt gedicht en dat er geen begrafenissen tegelijk kunnen plaatsvinden omdat het aantal gemeentemedewerkers meer dan wordt gehalveerd.