Gemeente Alphen zet bacteriekanon in tegen eikenprocessierupsen

GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - De gemeente Alphen aan den Rijn is druk in de weer om de vele eikenprocessierupsen terug te dringen met een nieuw wapen: een biologisch bacteriekanon. Vorig jaar was de gemeente te laat met bestrijden, waardoor zo'n 200 nesten flink overlast gaven. Daarom probeert de gemeente nu iets nieuws.

Eikenprocessierupsen krijgen de komende weken haartjes die flink wat jeuk op de huid, maar soms ook misselijkheid en braken, kunnen veroorzaken. Dit is de fase in het seizoen dat een herhaling van 2019 voorkomen kan worden.

'We spuiten het bacteriemengsel in de eiken en dat blijft op de onderkant van het blad zitten. De rupsen die het eten gaan dood', zegt hovenier Stefan van der Spek tegen Studio Alphen-mediapartner Omroep West. 'Vanaf volgende week gaan we de nesten die er nog zijn wegzuigen', vult Cees Tas, groenbeheerder bij de gemeente, aan.

Kritiek

Niet iedereen is het eens met deze methode. De kritiek op de bestrijding met het bacteriepreparaat Xentari is dat het niet alleen de eikenprocessierups doodt, maar ook andere rupsensoorten. Tas vindt de kritiek terecht en begrijpt de bezorgdheid, maar hij benadrukt dat ze alleen de bomen bespuiten waar veel kinderen spelen en mensen langskomen.

Het gaat daarbij om eikenbomen bij onder andere zorgcentra, scholen, speelplaatsen, sportvelden en campings. Ook eiken in het Zegerslootgebied, Weteringpark en Europapark, allen in Alphen aan den Rijn, worden met het middel bespoten.

Eikenprocessierupsen | Foto: J Wberg

Op locaties waar minder mensen komen, bijvoorbeeld in het buitengebied, wordt het middel niet ingezet. Na overleg met De Vlinderstichting moet voorkomen worden dat het middel wordt gebruikt op plekken waar bijzondere vlindersoorten opgroeien. 'We zitten op 1200 tot 1300 bomen die we bespuiten, op een totaal van 8500 à 9000 eiken', zegt Van der Spek.

Nematoden

De Vlinderstichting is blij dat de gemeente het middel Xentari niet rücksichtslos inzet. Toch blijft de stichting er alles behalve voorstander van. 'Het middel blijft lang actief en zorgt er ook voor dat andere rupsensoorten het loodje leggen', zegt een medewerker van de stichting.

De organisatie snapt dat gemeenten het middel op drukke plekken inzetten om overlast te voorkomen, maar zou liever zien dat nematoden worden ingezet. Dat zijn kleine aaltjes die over de rupsen worden gespoten. 'Dat middel kan eerder in het seizoen worden ingezet, wanneer er minder andere rupsensoorten actief zijn.' Nematoden blijven minder lang actief, vanwege het simpele feit dat zonlicht de aaltjes uitschakelt.

De gemeente Alphen aan den Rijn antwoordt desgevraagd geen nematoden in te zetten als bestrijdingsmiddel. 'Xentari is het meest effectief gebleken bij de preventieve bestrijding van de eikenprocessierups', meldt de gemeente. Aan het eind van het seizoen wordt bekeken wat de effecten van de bestrijdingsmethoden zijn en waar nodig bijgesteld.

Natuurlijke vijand

Naast het bestrijden van eikenprocessierupsen met het bacteriepreparaat, worden nesten ook actief opgespoord en verwijderd. Door te investeren in biodiversiteit wil de gemeente op lange termijn meer natuurlijk evenwicht: zo wordt op geschikte locaties extensief gemaaid, vindt natuurvriendelijk groenbeheer plaats en is Alphen terughoudend met het planten van eikenbomen in woonwijken.

De natuurlijke vijand van de eikenprocessierupsen is overigens meer dan welkom in de gemeente Alphen aan den Rijn. Op locaties met veel eikenbomen zijn in totaal 48 nestkasten opgehangen voor de pimpel- en koolmees, zij eten de rupsen op.