Is nieuw stikstofbeleid einde voor huidige boeren in Groene Hart? ‘Die onzekerheid is niet leuk’

GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - Met tweehonderd koeien is Jan Dirk Corts uit Koudekerk aan den Rijn een 'grote boer'. ‘Zoals het nu op de kaart staat aangegeven ben ik blauw en dat betekent 12 procent stikstofreductie. Die onzekerheid is niet leuk', verzucht Jan Dirk in de documentaireserie Het Groene Hart - Het begeerde land. Dus hangt ook bij hem de Nederlandse vlag omgekeerd. Net als bij de vele andere boeren in het Groene Hart.

De onvrede onder de boeren is groot. Het landbouwbeleid is in tien jaar 180 graden gekeerd, zeggen ze. Van schaalvergroting naar schaalverkleining. Jan Dirk bouwde negen jaar geleden een nieuwe, duurzame koeienstal. 'Toen ging het melkquotum eraf en dat was de tijd dat overal nieuwe stallen in de polders kwamen.' Jan Dirk is een van de mensen die zijn verhaal doet in de nieuwe documentaireserie van programmamaker Erik Kooyman voor TV West en Studio Alphen.

Op aanraden van de adviseur en de bank moest hij toen groeien naar tweehonderd koeien en drie melkrobots. In de nieuwe stal hebben de koeien meer ruimte, meer drinkbakken en is er een speciale brievenbusvloer waardoor de mest direct wordt afgevoerd en waardoor er minder stikstof zou vrijkomen. ‘Dus daar heb ik voor gekozen’, vertelt Jan Dirk, 'Ik heb hiervoor gekozen zodat het optimaal voor de koe is.' Toen kwam daar de stikstofdiscussie, inclusief de kaart van Nederland met de stikstofverdeling erop.'

Landschap aanpassen aan de behoeften van nu

Betekent het nieuwe stikstofbeleid het einde voor het huidige boeren in het Groene Hart? De boeren in het gebied zijn niet de enige met zorgen. Ook de dorpen maken zich zorgen om hun leefbaarheid door het bouwverbod van de provincie. Een verbod dat natuurliefhebbers juist toejuichen. In 2004 is het Groene Hart aangewezen als Nationaal Landschap vanwege de unieke combinatie van agrarisch gebied, natuur en cultuurhistorie. Die status is in 2011 ingetrokken door de overheid. De provincie Zuid-Holland heeft op dit moment het beleid dat er niet gebouwd mag worden in dit groene gebied.

Arie Feij van Stichting Huisvesting Werkende Jongeren pleit voor een herziening van het gebied, een nieuw plan. 'Dit gebied is ontstaan vanuit de geschiedenis. Vroeger hadden we behoefte aan landbouwgrond en nu hebben we weer hele andere behoeften. Dus laten we het landschap gaan aanpassen aan de behoeften die we nu hebben.' Aan de rand van het Groene Hart, bij Roelofarendsveen wil zijn stichting nieuwe huizenblokken neerzetten voor werkende jongeren.

'Verstedelijking gaat hier hard'

Boer Cor van Wensveen, eveneens uit Koudekerk aan den Rijn, heeft geen opvolging en heeft zich laten uitkopen. Op zijn land zullen binnen een paar jaar nieuwe huizen verrijzen. Ook hij maakt zich zorgen. 'De verstedelijking gaat hier zo hard. Als we dit soort poldergebieden niet openhouden dan krijgen we een onhoudbare situatie.'

Het Groene Hart rammelt en zoekt de grenzen op. In de vierdelige documentaireserie Het Groene Hart - Het begeerde land, gaat programmamaker Erik Kooyman het gebied in om deze problemen met de inwoners te bespreken. Het eerste deel is hieronder te bekijken en wordt van maandagavond 3 oktober tot en met zaterdagochtend 8 oktober uitgezonden op televisie bij Studio Alphen, na de reguliere televisieprogrammering.