Klein stukje zee tussen de weilanden, hier wordt vis gekweekt zonder natuur te belasten
![](/images/jcogs_img/cache/tarbot_bassin_hazerswoude-dorp_-_93a80_-_43644e8908b60a67112c6e641207a8f3f6f4ea10.jpg)
HAZERSWOUDE-DORP - Tussen de groene weilanden van Hazerswoude-Dorp vinden we een klein stukje zee. Best vreemd, maar toch is het zo. Dit kleine stukje zee, Tiny Ocean genaamd, is misschien wel dé oplossing om op een duurzame manier een vis op ons bord te kunnen krijgen.
De Nederlandse visserijsector kampt al jaren met grote uitdagingen. Strenge Europese regels, zoals vangstquota en het verbod op pulsvisserij, beperken de mogelijkheden voor vissers. Daarnaast zorgen klimaatverandering en de verzuring van oceanen voor verstoring van visbestanden.
Zeebioloog Michaël Laterveer weet hoe de visserij anders moet. Met zijn Tiny Ocean gaat hij dat naar eigen zeggen bewijzen. 'Tiny Ocean is precies wat het zegt: een mini-zee met 6000 liter zeewater dat nooit ververst hoeft te worden. Dat maakt Tiny Ocean volledig circulair en ook overal op het land toepasbaar', vertelt Michaël in een loods in Hazerswoude-Dorp.
![](/images/jcogs_img/cache/bassins_hazerswoude-dorp_-_93a80_-_2b93f99924edba83a78d6fe459b0c24b0350f39e.jpg)
Hier staan vier grote waterbassins en op dit moment groeien er jonge tarbotten op. Boven de waterbassins hangt een systeem van buizen. Het ruikt naar de zee, maar het ziet eruit als een laboratorium. 'Je staat hier in het broedhuis van de toekomst en deze bakken met zeewater, dat is ons systeem', vertelt Michael.
Dat noemen we een Tiny Ocean omdat we dus het ecologische systeem van het open water in de oceaan hier aan het nabootsen zijn. Eigenlijk doen we precies hetzelfde als in zee, alleen doen we het in het klein.'
Voor elke vis op bord gaat er één naar zee
Het bijzondere aan deze vorm van kweekvis is dat consumptie en het herstellen van natuur samengaat. 'Bij elke vis die wordt verkocht, wordt er één vis teruggegeven aan de zee', vertelt hij. 'Dus één vis op je bord en één vis in de zee.'
In de afgelopen tien jaar heeft Michael al aangetoond dat dit systeem werkt. De overleving van jonge vissen ligt op circa tachtig procent. Dat is vele malen hoger dan de vijf tot dertig procent in traditionele broedhuizen.
Levende zeebodem
Dat komt voornamelijk door het voedselaanbod voor de vislarven en de waterkwaliteit die op een natuurlijke wijze wordt gereguleerd. Door het gebruik van een levende zandbodem hoeft geen water te worden ververst.
'De watercyclus van Tiny Ocean is daarmee honderd procent circulair. Er komt geen nieuw water in en er gaat geen afvalwater uit. Het gebruik van antibiotica of andere schadelijke chemicaliën is overbodig.'
Zijn compagnon Peter Bongaards is een man met jarenlange ervaring in de visserij en volgens hem moet er ook echt iets gaan gebeuren. 'Het aantal vissersboten daalt. Dus het aantal kilo vis dat op de kant is gekomen, is al gehalveerd in de afgelopen vijf jaar. De vraag naar vis is hoog en de wereldbevolking groeit en we zullen een eiwit moeten eten.'
Dat we midden tussen de weilanden staan, vindt Peter juist het mooiste aan dit ontwerp. 'Dit systeem kan zowel midden in de woestijn staan als driehoog in Berlijn. Wij zijn absoluut niet afhankelijk van de zee of dat we bij zee moeten staan.'
Geld nodig
De resultaten zijn er, maar een nieuwe financiële injectie is nodig om daadwerkelijk vis te kunnen gaan produceren. 'Er zijn drie momenten geweest dat ik dacht: ik moet volgende week stoppen, want ik heb gewoon geen geld meer. Gelukkig is het niet zover gekomen.'
Hij vervolgt: 'Dit moet ook doorgaan, dit is mijn passie, dit is wat ik kan bijdragen aan een duurzame wereld. Om mij heen heb ik allemaal mensen die de drive hebben, maar niet de financiën. We doen ons best, maar het moet wel worden gehoord worden. Dit is de toekomst.'
Lees ook: Oproep na grote kwekerijbrand: maak met handschoenen schoon en eet geen groenten en fruit uit tuin