Man onterecht in beeld als dief: ‘De politie zegt sorry, dat helpt niet voor mij’

ALPHEN AAN DEN RIJN - Eind januari wordt Saïd Abukar (66) als verdachte getoond in het opsporingsprogramma Team West, ten onrechte. Drie-en-een-halve maand later biedt de politie daarvoor excuses aan. De zaak lijkt hiermee afgesloten. Maar een week daarna blijken excuses voor de Alphenaar toch niet genoeg, vertelt hij aan mediapartner Omroep West. Het knaagt nog steeds dat hij aangezien werd voor dief. Wijzend op een bak watermeloenen, zegt hij: 'Als ik een meloen kapot gooi en ik zeg daarna sorry, dan is die meloen nog steeds kapot.'

Zo'n twintig jaar geleden vlucht Saïd Abukar voor de oorlog in zijn geboorteland Somalië naar Nederland. Hij bouwt een bestaan op in Alphen aan den Rijn. Inmiddels werkt Abukar al 18 jaar bij bakkerij Ak-Al in de Hooftstraat. Met politie of justitie is hij nog nooit in aanraking geweest: 'Never!', zegt hij. 'Dit is mijn land, ik maak geen problemen in mijn land.'

Abukar is eind januari op vakantie in Londen als de beelden worden uitgezonden in opsporingsprogramma Team West. Hij wordt in verband gebracht met het zakkenrollen van een man 82 in winkelcentrum Herenhof in Alphen aan den Rijn. Met de bankpas van het slachtoffer wordt duizend euro gepind.

Bekend gezicht

Omdat Abukar een bekend gezicht is in Alphen wordt hij snel herkend op de beelden. Zijn telefoon staat roodgloeiend: 'Je bent een dief', werd er tegen mij gezegd', vertelt hij.
Ook zijn werkgever Necati Özkül hoort al snel van de beelden via een vaste klant. 'Ik was gelijk in shock', vertelt Özkül. 'Ik zei: dat kan niet, die man is niet zo'n mens.' 

Ook krijgt hij telefoontjes van mensen die zeggen dat hij Abukar moet ontslaan. Dat gebeurt niet. Wel zit hij drie maanden thuis. Zijn werkgever zegt dat hij hem een beetje wil beschermen tegen de negatieve reacties.

Niet vervolgd

In Londen belt Abukar gelijk met de politie en maakt een afspraak om langs te gaan op het bureau. Op 18 maart stuurt het Openbaar Ministerie (OM) de Alphenaar een brief waarin staat dat hij ten onrechte is aangewezen als verdachte.

De zaak tegen hem wordt geseponeerd en hij wordt niet vervolgd. Vervolgens duurt het twee maanden voordat de politie excuses aanbiedt.

Zwaar middel

Het is voor politie en justitie één van de zwaarste middelen om een verdachte op te sporen: iemand herkenbaar in beeld brengen op tv of via de sociale media. Het is een afweging tussen het belang van de opsporing en de privacy van de verdachte.

Een officier van justitie beslist uiteindelijk of het misdrijf ernstig genoeg is om iemand op deze manier in beeld te brengen. In dit geval gaat dat mis: 'We betreuren dit enorm', zegt een woordvoerder van de politie.

'Technisch mankement'

'Op basis van de gegevens die we op dat moment hadden was hij verdachte', legt hij uit. Door een probleem met de tijdcode van het beeldmateriaal, veroorzaakt door 'een technisch mankement', wordt de verkeerde persoon in beeld gebracht. 'Het scheelde een fractie', volgens de woordvoerder. 'We konden er echt niets aan doen'.

Als de politie ontdekt dat ze de verkeerde in beeld hebben gebracht worden de beelden gelijk verwijderd. Maar voor Abukar is het kwaad al geschied. De woordvoerder benadrukt dat hij de impact hiervan begrijpt en dat dit maar 'incidenteel' gebeurt omdat het programma heel zorgvuldig gemaakt wordt.

'Sorry helpt niet voor mij'

Waarom duurt het dan maanden voordat er excuses worden aangeboden? De politiewoordvoerder snapt dat Abukar dat te lang vindt. Hij legt uit dat het OM eerst moet bepalen of de zaak geseponeerd wordt.

Ze hadden nog wel eerder excuses aan kunnen bieden, vindt Özkül. 'Maar dat hebben ze helaas niet gedaan.' Na de excuses is Abukar heel blij, vertelt zijn werkgever. Maar dat lijkt nu veranderd. 'Sorry, sorry, de politie zegt sorry, dat helpt niet voor mij', vindt de gedupeerde. 'Mijn hoofd en mijn hart zijn kapot omdat mensen mij een dief noemen, dat is een probleem voor mij.'

Nog altijd last

Hij legt uit dat hij nog steeds last heeft van de fout van politie en justitie. 'Gisteren reed hier een auto langs', vertelt hij. 'Jij bent een dief, riepen ze. Mijn naam is kapot.' Samen met zijn werkgever gaat Abukar kijken of hij recht heeft op een schadevergoeding.