Wel of geen duizenden woningen in Gnephoek? Minister hakt dit jaar knoop door

Foto: Mike Mourits
Foto: Mike Mourits

ALPHEN AAN DEN RIJN - Voor het einde van het jaar moet er eindelijk antwoord zijn op de vraag of er wel of geen woningen gebouwd gaan worden in de Gnephoekpolder. En in het kielzog van de Gnephoek wordt dan ook een besluit genomen over de Noordrandpolder. Dat is de afspraak die minister Hugo de Jonge heeft gemaakt met de provincie Zuid-Holland en de gemeente Alphen aan den Rijn.

De provincie en de gemeente staan lijnrecht tegenover elkaar als het gaat om het bebouwen van één van de twee polders. Dat werd maandag nog eens benadrukt toen wethouder Gerard van As midden op de Koningin Máximabrug in debat ging met gedeputeerde Anne Koning en minister De Jonge moest ingrijpen. 'Het kan zijn dat je het oneens bent met elkaar, maar dan moet je het met elkaar eens worden', sprak De Jonge als een schoolmeester - wat hij in het verleden nota bene ook was - de beide politieke bestuurders toe.

Al sinds de vorige eeuw wordt gesproken over woningbouw in de Gnephoek, de polder ten westen van de plaats Alphen aan den Rijn. Daar is niet lang geleden de Noordrandpolder, aan de noordkant van Alphen, bijgekomen. In de laatste jaren is het aantal politieke partijen in de Alphense gemeenteraad dat huizen wil bouwen op beide weilanden, explosief gestegen. Dat komt door het nijpende woningtekort en de duizenden woningzoekende inwoners van Alphen. Op twee partijen na, die samen zeven van de 39 zetels vertegenwoordigen, is iedereen het er inmiddels over eens dat bouwen in de Gnephoek niet langer kan worden tegengehouden. Maar tot op de dag van vandaag blokkeert de provincie deze wens.

Waarom houdt de provincie woningbouw in de Gnephoekpolder, maar ook de Noordrandpolder, tegen? Omdat Alphen volgens provinciegedeputeerde Anne Koning (PvdA) 3500 nieuwe woningen nodig heeft en daar is 'binnenstedelijk' genoeg plek voor. Een polder opofferen is in Konings ogen dus niet nodig. Wethouder Gerard van As (Nieuw Elan) wil op zijn beurt niet alle kleine grasveldjes volgebouwd hebben en ook niet dat enkel hoge flatgebouwen uit de grond gestampt worden. Daarnaast heeft Van As uitgerekend dat er 8000 nieuwe woningen gebouwd moeten worden om te kunnen voorzien in de woningbehoefte van de Alphense inwoners in plaats van het door Koning geschetste aantal van 3500.

Hulp van Tweede Kamer

Om toch een doorbraak te forceren hebben de lokale afdelingen van CDA en VVD ruim een jaar geleden de hulp van 'hun' Tweede Kamer-fracties ingeroepen. Met als resultaat dat in maart 2021 een motie wordt ingediend, én aangenomen door een meerderheid van de Tweede Kamer, waarin de verantwoordelijk minister wordt opgedragen om in gesprek te gaan met de provincie en gemeente en te beoordelen of de Rijksoverheid de provincie Zuid-Holland moet overrulen in dit dossier.

Dat is dan ook de reden dat minister Hugo de Jonge (CDA) van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening deze maandagmiddag een bezoek heeft gebracht aan de Alphense Gnephoekpolder. In het bijzijn van provinciegedeputeerde Koning en wethouder Van As, allebei verantwoordelijk voor woningbouw, op het uitkijkpunt van de Koningin Máximabrug.

'Allebei legitieme standpunten'

'Er zullen woningen gebouwd moeten worden', verklaart De Jonge, die in zijn jeugd enkele jaren in Alphen gewoond heeft, na afloop van zijn werkbezoek. 'De gemeente heeft een legitiem standpunt als ze zegt dat heel veel Alphenaren op zoek zijn naar een huis en dat er heel veel mensen zijn die hier wel werken, maar niet kunnen wonen omdat er geen plek is. En er zijn heel veel jongeren die veel te lang thuis wonen, omdat er geen woning is.'

'Tegelijkertijd heeft ook de provincie een legitiem standpunt. Want de provincie zegt: als we woningen bouwen, moet dat wel klimaatadaptief. Want je wilt dat het over twintig of dertig jaar nog steeds een goede plek is om er te wonen en niet de last of de schade doorschuiven naar een volgende generatie. Dat is ook een legitiem standpunt. En ik wil beide legitieme standpunten tot elkaar brengen.'

Hoe nu verder?

'Wat ik wil is dat we de knoop eruit trekken voor eens en voor altijd', vervolgt De Jonge. 'Ik wil dat de gemeente en de provincie het voor de zomer eens zijn over de feiten. Bijvoorbeeld of je vanwege de bodemgesteldheid hier wel kunt bouwen. En vervolgens wil ik met hen voor het einde van dit jaar tot een besluit komen.'

De politieke partijen Nieuw Elan, VVD, CDA en D66 zijn op dit moment een nieuwe coalitie aan het smeden in de Alphense gemeenteraad. Het coalitieakkoord wordt donderdag 19 mei gepresenteerd. 'Over de Gnephoekpolder hebben we overeenstemming bereikt', laat André de Jeu (Nieuw Elan) als formateur weten over het belangrijkste thema bij de onderhandelingen. Op welk aantal nieuw te bouwen woningen het kwartet mikt, blijft nog even onduidelijk. Nieuw Elan en VVD willen er maximaal 15.000, CDA en D66 beloven tussen de 5000 en 10.000. In theorie biedt de Gnephoekpolder ruimte voor zo'n 25.000 woningen.

Lees ook: Alphen zet in op coalitie zonder GroenLinks: ‘Opvattingen wijken echt af’