Geen spreidingswet en theater duurder: wat betekenen de plannen van de coalitie voor de regio?
GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - De spreidingswet wordt ingetrokken, theaterkaartjes worden duurder en er komt zichtbaar meer politie. De plannen in het coalitieakkoord dat donderdag is gepresenteerd, hebben ook effect op onze regio. En daar wordt wisselend op gereageerd.
In 26 pagina's leggen PVV, VVD, NSC en BBB uit wat ze van plan zijn. Het voorgenomen beleid moet nog worden uitgewerkt door het toekomstige kabinet. Hieronder een overzicht van de plannen die ook van belang zijn in onze regio.
Woningbouw
De nieuwe coalitie wil dat er structureel 100.000 nieuwe woningen per jaar bij komen. Minimaal dertig procent van de nieuwbouwwoningen moet voor de sociale huur zijn. Daarnaast willen de partijen de woningbouw versnellen door te zorgen voor meer beschikbare en betaalbare grond, zowel binnen als buiten steden en dorpen.
Ook moeten de bouwprocedures worden versneld. Daarbij moet de mogelijkheid om in beroep te gaan tegen woningbouw worden beperkt. 'Dat is een goed voornemen', vindt Jozef Kindt van Belangenvereniging Zwammerdam, dat zich al jaren inzet voor uitbreiding van het dorp. Een nieuwbouwproject is door beroep van de bewoners vastgelopen.
'Die procedures moeten vereenvoudigd worden', beaamt Kindt. 'Daar is winst te boeken.' Maar, zegt hij: 'Het moet concreter worden. De plannen zijn goed, maar of ze gerealiseerd kunnen worden in het gewenste tempo, is nog maar de vraag.'
Spreidingswet ingetrokken
De coalitie wil de spreidingswet, die gemeenten verplicht om asielzoekers op te vangen, intrekken. De gemeente Westland was eerder al duidelijk tegen deze wet. Een meerderheid van de gemeenteraad nam een motie aan waarmee het college kenbaar moet maken aan het kabinet dat de spreidingswet in het Westland niet in te passen is.
Raadslid Peter Duijsens van Westland Verstandig, de grootste partij in de Westlandse gemeenteraad, reageert opgelucht op het intrekken van de spreidingswet. 'De overleggen kunnen voorlopig opgeschort worden. Wij kunnen ons nu richten op onze arbeidsmigranten en statushouders. We zijn hard bezig om te zorgen dat daar huisvesting voor komt.'
Door de spreidingswet zou Westland huisvesting moeten gaan bieden aan 702 asielzoekers. 'Die dreiging is nu van de baan, neem ik aan', aldus Duijsens. 'Dit is een meevaller. Gelukkig hebben we nog weinig gedaan aan het uitvoeren.'
Het raadslid wacht af wat van het 'strengste asielpakket ooit' - zoals de coalitie het in het akkoord omschrijft - komt. Afgewezen asielzoekers worden volgens dat plan 'zoveel mogelijk uitgezet' en Nederland moet minder aantrekkelijk worden voor asielzoekers. 'We hopen dat daarmee de druk er vanaf gehaald wordt', zegt Duijsens.
Eigen risico verlaagd
Een van de andere plannen van de nieuwe coalitie is dat het eigen risico in 2027 wordt verlaagd van 385 euro naar 165 euro. Aad de Groot van zorgverzekeraar DSW voorspelt dat daardoor meer mensen zorg gaan krijgen, omdat de drempel lager wordt.
Uit onderzoek van de verzekeraar blijkt dat zo'n elf procent na een afspraak bij de huisarts niet de aanbevolen medicijnen neemt of naar de specialist gaan, omdat ze het niet kunnen betalen. 'We hebben een groot gezondheidsverschil, in Transvaal leven inwoners bijvoorbeeld korter dan in Kijkduin', aldus De Groot. 'Deze drempel versterkt dit, dus het is goed om het eigen risico te verlagen.'
Dat het eigen risico omlaag gaat, betekent wel dat het geld dat daarmee verloren gaat, op een andere manier moet worden opgebracht. Wat de verzekerden er van gaan merken, hangt af van welk deel van de premie de coalitie wil gebruiken om de verlaging van het eigen risico op te vangen.
Als dat geld uit het deel komt dat voor iedereen hetzelfde is, betekent dat dat voor iedereen de premie omhoog gaat. Volgens berekeningen van DSW zou dat uitkomen op een verhoging van tien euro.
Het andere deel van een premie is inkomensafhankelijk. 'Dan is het zo dat als je meer verdient, je meer betaalt', aldus De Groot. Volgens hem zullen de verzekerden daar niet zoveel van merken.
Boeren, tuinders en vissers
De nieuwe coalitie streeft naar een betere toekomst voor boeren, tuinders en vissers. De zogeheten rode diesel, brandstof voor voertuigen die niet op de openbare weg rijden, keert terug. De voordeligere brandstof werd in 2013 wegbezuinigd.
Volgens de plannen in het coalitieakkoord zal de visserijsector maximaal worden ondersteund bij het krijgen van een toekomstbestendige vloot. Zo krijgen ze steun bij innovaties, veiligheid en het ontwikkelen van duurzame vistechnieken. Ook moet er snel een betere toegang komen tot de Noordzee en andere visgronden
Meer politie
De politie zal meer zichtbaar aanwezig zijn. Zo zijn er meer politieagenten en politieposten in wijken, buurten en in de regio. Daarnaast wordt de recherche versterkt. Het streven van de coalitie is dat zoveel mogelijk wijkagenten meer tijd echt in hun wijk kunnen doorbrengen.
Verbeteringen in de zorg
Werken in de zorg moet aantrekkelijker worden, vinden de vier partijen. In het akkoord staat daarom dat er goede arbeidsvoorwaarden moeten komen, en een beter loopbaanperspectief. Ook moet de regeldruk naar beneden en moet er minder administratie zijn. Zo moet het personeelstekort in de zorg worden aangepakt.
'Het is goed om te zien dat het personeelstekort de aandacht heeft van het nieuwe kabinet', reageert een woordvoerder van het Netwerk Acute Zorg West (NAZW). 'Het NAZW hoopt dat de maatregelen van het kabinet effectief zullen zijn in het aantrekken en behouden van zorgprofessionals.'
Dat de arbeidsvoorwaarden zullen worden verbeterd, is volgens de NAZW vooral belangrijk voor de zorginstellingen. 'We hopen dat de voorgestelde verbeteringen zullen bijdragen aan een betere werkomgeving voor zorgprofessionals en daarmee de kwaliteit van de zorg in de regio zullen verbeteren.'
Subsidie op elektrische auto's afgeschaft
In het akkoord staat dat de subsidies op elektrische auto's per 2025 worden geschrapt. Dat betekent dat kopers van zulke auto's dan zelf de volledige prijs moeten gaan betalen. Daardoor zullen er wel minder elektrische auto's verkocht gaan worden, verwacht Kayan Smit, verkoopadviseur van autobedrijf Van der Linden Groep in Leiden.
'Het is voor ons geen goede zaak. Klanten moeten nu meer gaan betalen en vaak willen zij zoveel mogelijk voor zo weinig mogelijk. Dus we verwachten dat het voor particulieren wel minder gaat verkopen.' Voor zakelijke kopers was er al geen subsidie meer op elektrische auto's.
Smit verwacht wel dat elektrische auto's in trek zullen blijven. 'Ik denk ook dat ze uiteindelijk goedkoper gaan worden. Nu is de subsidie er dus af, maar de prijzen zullen omlaag gaan. Na een tijdje zullen mensen misschien ook wel vergeten dat de subsidie er was, dus misschien heeft het niet zo heel veel effect.'
Cultuur duurder
PVV, VVD, NSC en BBB zijn van plan om het btw-tarief op theater-, museum- en concertkaartjes vanaf 2026 te verhogen van 9 naar 21 procent. Omdat theaters deze verhoging niet zelf kunnen opvangen, wordt het voor bezoekers duurder, zegt Tineke Maas van De Goudse Stadsschouwburg.
'Je probeert cultuur betaalbaar te houden, dat is nu al ingewikkeld', aldus de directeur. 'Dit is een forse verhoging. Cultuur is blijkbaar de speelbal als het gaat over btw. Dat is een slechte zaak. De sector verdient wel iets meer respect.'
Zo'n verhoging kan volgens Maas ook voor veel extra werk zorgen voor een theater. 'We doen de voorverkoop voor een theaterseizoen in mei, tot mei het volgende jaar. Dan gaat er halverwege het seizoen een andere prijs gelden. Het is een ongelofelijke heisa om dat aan te passen.'
Maas verwacht dat de kaartverkoop in het theater zal afnemen. 'Maar het is nog lastig te voorspellen hoeveel. Ik hoop dat wij zoals altijd de veerkracht kunnen laten zien van de cultuur. Dat was in de coronatijd ook zo. We zijn intrinsiek gedreven om door te gaan en daar gaat geen regering tegenin.'