Moeders trots op dochters Diede en Lizzy: ‘Nooit gebukt onder handicap’
ALPHEN AAN DEN RIJN - 'Het is mooi om te zien dat haar beperking haar op deze manier zoveel heeft gebracht. Het is ook een stukje karakter. Ze heeft gekeken wat ze allemaal wél kan en dat gedaan.' Het zijn woorden van een trotse moeder, die van 's werelds beste rolstoeltennisster Diede de Groot (27). Net als het 20-jarige talent Lizzy de Greef, voor wie Diede vroeger haar idool was en een inspiratiebron is, is ze actief op de Paralympische Spelen. Hun moeders vertellen over de rol in het ondersteunen van de sportcarrières van hun dochters, ondanks de uitdagingen van een handicap.
Diede geldt met 22 Grand Slam-titels als een levende legende, terwijl de ruim zeven jaar jongere Lizzy pas net is begonnen met het verwezenlijken van haar droom. Lizzy wilde als kind balletdanseres worden, ondanks zeven schoenmaten verschil tussen beide voeten bij haar geboorte. 'De artsen zeiden dat ze nooit zou kunnen lopen, maar toch liep ze toen ze één jaar was', vertelt haar moeder Els.
'Alles wat niet voor mogelijk werd gehouden, heeft ze gedaan. Lizzy ging later op dansles. Na elke les kon ze vervolgens drie weken lang niet lopen door de inspanning.' Dat ze het alsnog probeerde, illustreert volgens moeder Els het karakter van haar dochter.
Twee amputaties
Op haar zevende moest Lizzy die balletdroom laten varen, toen zij en haar gezin vreselijk nieuws te verwerken kregen: haar rechtervoet moest worden geamputeerd. Op haar elfde volgde het rechteronderbeen.
Na de amputaties ging het een periode niet zo goed met Lizzy, zegt Els. 'Psychologen wezen ons erop dat ze gelijk moest gaan sporten. Dat heeft ze gedaan en je ziet het resultaat ervan.' Kijkend naar sporten die wel geschikt waren voor de Alphense, kwamen ze uit bij rolstoeltennis. Al vroeg bleek Lizzy bovengemiddeld talent te hebben, waardoor ze al snel vaker begon te trainen. Dat kostte haar ouders veel tijd. 'In het begin trainde Lizzy drie keer per week bij een leuke club in Valkenswaard.'
'Maar je moet ook naar de fysio, de revalidatie en natuurlijk naar school. Snel in- en uitladen was natuurlijk niet mogelijk. We hebben het altijd met heel veel liefde gedaan en het nooit erg gevonden', benadrukt Els. Toen Lizzy achttien kaarsjes uitblies, ging er een nieuwe wereld voor haar ouders open. 'Ze rijdt sindsdien zelf in een aangepaste auto, waardoor ik ook een groot gedeelte van mijn leven terug heb.'
'Mee in de flow'
De ouders van Diede konden het goed bolwerken, zegt moeder Lidewei. 'We hebben een eigen bedrijf, waarbij mijn man altijd druk was met het werk. Als ik met Diede meeging, moesten onze andere dochters worden opgevangen.'
'Aan de andere kant heb ik hen ook gereden naar de sportclubs. Je probeert er een modus in te vinden.' Lidewei zegt dat al het geregel 'organisch' verliep. Zeker nadat Diede's supertalent onmiskenbaar duidelijk werd. 'We waren en zijn supertrots en daardoor gingen we met het hele gezin mee in de flow.'
Opgroeien met prothese
Jaren daarvoor had Lidewei nooit gedacht dat er een topsporter in haar dochter schuilging. 'Het was schrikken bij de geboorte, ook omdat we niets verwachtten.' Diede's rechterbeen was niet zo lang als het linkerbeen en de heup bleek niet goed aangelegd. 'Gelukkig zagen we al snel dat gaandeweg de ontwikkeling als kind helemaal goed ging.'
Diede groeide op zonder rolstoel, maar met prothese. Dat ging uitstekend, zegt Lidewei. 'We moesten alleen wat vaker op pad voor een operatie, therapie of een nieuwe prothese. Maar Diede was altijd een opgewekt grietje dat buiten speelde. Ze is gelukkig zonder al te veel toeters en bellen opgegroeid.'
Op haar zevende maakte Diede kennis met rolstoeltennis en de rest is geschiedenis. Mede door haar sport hoefde ze nooit heel erg gebukt te gaan onder haar handicap. Lidewei: 'Ze weet niet beter dan dat het bij haar hoort. Het is mooi om te zien dat haar beperking haar op deze manier zoveel heeft gebracht. Het is ook een stukje karakter. Ze heeft gekeken wat ze allemaal wél kan en dat gedaan.'
Mogelijk tegen elkaar
Nu, decennia later, staan Diede en Lizzy mogelijk tegenover elkaar op de Paralympische Spelen. Dat is erg bijzonder, zegt Els. 'Lizzy heeft altijd naar Diede opgekeken en uitgerekend zij heeft haar de beginselen van het rolstoeltennis uitgelegd en geleerd.'
'Ze was haar idool en om eerlijk te zijn, zijn wij ook Diede-fan', vervolgt Els. 'Ze speelden op het afgelopen NK ook al tegen elkaar. Lizzy heeft toen echt met een grote glimlach verloren van Diede.'
'Mooiste rol ondanks alle Grand Slam-titels'
Dat Diede naast een superster ook het grote voorbeeld is voor jonge meisjes in het rolstoeltennis, doet Lidewei veel. 'Ik vind dat misschien wel haar mooiste rol, ondanks al die Grand Slam-titels. Ik ken Lizzy al vanaf toen ze een jonkie was. Ze vroeg zich al op jonge leeftijd af wat ze wél kon doen.'
'Als je dan iemand als Diede ziet, moet ze hebben gedacht: misschien kan ik het ook wel. Diede motiveert, stimuleert en maakt andere kinderen enthousiast. Het is heel belangrijk dat kinderen met een beperking zien dat ze gewoon dingen kunnen doen en gaan proberen.'
Op 20-jarige leeftijd debuteren op Spelen
Over een paar dagen is het zo ver en debuteert Lizzy op haar twintigste op de Paralympische Spelen. Els kan het nauwelijks geloven. 'We zijn supertrots, maar ook een tikkeltje emotioneel. Vooral om te zien wat ze doet én wat ze kan. We verwachten niet van haar dat ze wint, maar dat ze geniet. Dat is het belangrijkste. Ze heeft het toch maar geflikt.'
Diede is regerend paralympisch kampioen in zowel het enkel- als dubbelspel. 's Werelds beste speelster van dit moment geldt nu ook als topfavoriet voor twee keer goud. Lizzy doet ook mee in zowel het enkelspel- als dubbelspeltoernooi. In het dubbelspel is ze samen met Jinte Bos outsider voor een medaille.
De Paralympische Spelen worden gehouden tussen woensdag 28 augustus en zondag 8 september in Parijs. Het rolstoeltennistoernooi begint op vrijdag 30 augustus. De loting heeft uitgewezen dat Diede en Lizzy elkaar alleen treffen, in zowel het enkelspel- als dubbelspeltoernooi, als ze allebei de finale bereiken.
Extra bijzondere Spelen
Hoewel Diede voor haar derde Spelen staat, is deze editie in Parijs extra bijzonder voor haar familie. 'Rio (2016, red.) was niet bepaald om de hoek, maar ik ben toen toch met één van onze andere dochters gegaan', aldus Lidewei. Tokio was een ander verhaal. Door de coronamaatregelen was er geen publiek welkom. 'Nu zijn we er eindelijk met het hele gezin bij, samen met wat andere familie.'
Lidewei sluit af met een oproep: 'Ik hoop dat de stoeltjes worden gevuld. Ik vind het jammer dat er minder aandacht is voor dit soort evenementen. Van aandacht wordt de sport beter.'
Lees ook: Deze para-atleten uit de gemeente Alphen aan den Rijn doen mee aan de Paralympische Spelen