Politiek verdeeld over bezuinigingen, ozb-verhoging uiterste redmiddel
GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - Wel of niet bezuinigen? Wel of niet de ozb verhogen? Of juist investeren? In de maanden na het zomerreces moet de gemeenteraad hier besluiten over nemen. Duidelijk is wel dat de politieke partijen enorm verdeeld zijn.
Afgelopen donderdag debatteert de gemeenteraad op de laatste politieke avond voor de zomervakantie vier uur lang over de gemeentelijke begroting. Voor 2021 schrijft Alphen zwarte cijfers en de zogeheten voorjaarsnota wordt unaniem aangenomen. De grote vraag is of ook na 2021 de financiën op orde blijven.
'Ruimte creëren voor toekomst'
Als het aan oppositiepartijen VVD, D66, PvdA en ChristenUnie ligt, wordt per direct 5 miljoen euro bezuinigd. Maar de rest van de gemeenteraad houdt dat tegen. Die wil eerst wachten totdat in september duidelijk is of en zo ja hoeveel Alphen moet korten.
'Je weet dat de situatie gaat verslechteren en wachten tot september, en dan in oktober en november gaan nadenken over de maatregelen die je treft. En dan wellicht wel dubbel zo hard gaan bezuinigen. Of je begint er nu al mee en dan creëer je ruimte voor de toekomst', duidt PvdA-fractievoorzitter Ernst-Jan Straver het standpunt van de oppositiepartijen.
André de Jeu van Nieuw Elan is het daar niet mee eens. 'We zitten bijna 2 miljoen euro in de plus. Dan ga je niet bezuinigen, dan zijn er zoveel andere dingen die je met elkaar kunt bespreken', vindt de voorman van de grootste coalitiepartij. 'Ik vind het wel goed om te praten over bezuinigen, maar laten we met name kijken waar we op kunnen investeren.'
10 procent ozb-verhoging?
Toch schetst financiënwethouder Kees van Velzen (CDA) een negatiever beeld. Alphen staat er volgens de schatkistbewaarder in financieel opzicht goed voor, maar moet kritisch naar de eigen uitgaven kijken. Want is het niet beter om een streep door een aantal uitgaven te zetten zodat geld vrijkomt voor andere zaken? Dat debat, een zogeheten kerntakendiscussie, gaat gevoerd worden.
Een maand geleden zegt Van Velzen voor het eerst dat de ozb (onroerendezaakbelastingen) mogelijk omhoog gaat. Dat herhaalt hij tijdens de gemeenteraadsvergadering van donderdagavond nogmaals. 'Als we Castellum en twee zwembaden - AquaRijn en De Hoorn - belangrijk vinden, kom je automatisch bij belastingverhogingen uit. Ervan uitgaande dat je ook mensen in de sociale hoek helpt die dat nodig hebben.'
Van Velzen laat het bedrag van 2 miljoen euro vallen. Dat zou een verhoging van de ozb van 10 procent zijn. Met name eenpersoonshuishoudens en bedrijven betalen volgens Van Velzen relatief weinig. Op dit moment haalt Alphen jaarlijks zo'n 20 miljoen euro aan ozb op. Geen van de politieke partijen staat te springen om de ozb te verhogen. Sommigen willen het pertinent niet, anderen vinden het bespreekbaar; een meerderheid noemt het een laatste redmiddel.
Terugluisteren: algemene beschouwingen
André de Jeu (Nieuw Elan, coalitie): 'Nieuw Elan wil het nu niet hebben over bezuinigen, daar is immers ook geen directe aanleiding voor. Wij willen het wel hebben over investeren in een samenleving die - en ik heb dat al vaak hier gezegd - sneller gaat dan wij als gemeente vaak kunnen bijbenen.'
Anouk Noordermeer (VVD, oppositie): 'Een lastenverzwaring in tijden van crises is dan ook alleen verdedigbaar als het niet anders kan omdat er een dringende noodzaak is voor de hele samenleving. En dan kan de VVD fractie niet meegaan in een lastenverzwaring omdat de wensenlijst van deze coalitie groter is dan de begroting van Alphen aan den Rijn.'
Marjon Verkleij (CDA, coalitie): 'We zijn ons bewust van de financiële zorgen bij Jeugdzorg. (...) Er is juist nu behoefte om met betrokken partijen in dialoog te gaan. Mede daarom hebben we een motie opgesteld, die door vele partijen mede wordt ingediend. Let wel, het gaat dus niet om beleidsevaluatie, maar echt een debat met de samenleving.'
René Driesen (GroenLinks, coalitie): 'GroenLinks kijkt met enige zorg naar het sociaal en maatschappelijk domein. Groenlinks blijft het belangrijk vinden dat er voldoende wordt geïnvesteerd in de basisvoorzieningen omdat dit uiteindelijk zal leiden tot besparingen in het sociale domein. (...) Cultuur is van levensbelang voor een vitale samenleving.'
Gert van den Ham (D66, oppositie): 'Het college stelt voor om 'moeilijke' keuzes over 2021 te tillen zodat onder een beter gesternte beslissingen kunnen worden genomen. Impliciet zegt het college hiermee dat de volgende coalitie en het volgende college dan de ongetwijfeld zeer forse maatregelen maar moet nemen.'
Ernst-Jan Straver (PvdA, oppositie): 'Voor een nieuwe aanbesteding op het sociaal domein wordt er tot 2024 - 23,4 miljoen ten laste gebracht van de algemene reserve. Terwijl dit eigenlijk onderdeel hoort te zijn van onze structurele kosten. Op deze manier zaken financieren leid er toe dat onze spaarpot snel leeg zal raken.'
Iris van de Kolk (SP, oppositie): 'Beginnend met frustratie. We zien dat veel van onze inwoners continu aan de bel hebben moeten trekken omdat dit college haar beloftes niet nakwam of niet scherp genoeg toezicht, noch overzicht, hield. Van speeltuintjes naar onveilige leefsituaties, tot verzakkingen in de wijk.'
Caroline Blom (ChristenUnie, oppositie): 'Jeugdzorg blijft een overschrijding geven en in Alphen lijkt de transformatie niet op gang te komen. Alphen teert in op het eigen vermogen en de precarioheffing is binnenkort wettelijk verboden. ChristenUnie is benieuwd welke oplossingen het college de gemeenteraad gaat bieden om gaten in de begroting te dichten.'
Wil Verschuur (Beter Alphen, oppositie): 'Er is een schreeuwend tekort aan sociale woningbouw. Die worden onvoldoende gebouwd en dan gaan onze goedkope woningen ook nog eens naar migranten. Onze kinderen en kleinkinderen staan acht tot vijftien jaar op de wachtlijst. (...) We moeten stoppen met bouwen, alleen nog betaalbare woningen voor onszelf.'
Hans van Kuijk (SGP, oppositie): 'Het verbaast ons in hoge mate dat het college nog meer in wil zetten op de culturele sector. (...) Dan zien we weer het poppodium voorbij komen, geschatte kosten voor realisatie een slordige 850.000 euro, nóg meer geld naar Castellum en Parkvilla, en wat te denken van een popmuseum in het oude raadhuis.'
Peter Bontekoe (Dorpen en Wijken Belangen, oppositie): 'De Nuon-gelden zijn op en voor de benodigde grote infrastructurele investeringen zal geld geleend moeten worden. Gelukkig is de rente laag. We zullen in de buidel moeten tasten, maar we moeten ook zuinig met onze huidige middelen opgaan.'
College van burgemeester en wethouders: 'U allen heeft uitgesproken zorgen te hebben over de situatie waarin wij verkeren. En die zorgen delen wij als college natuurlijk helemaal. Wij waren bezig met de voorbereidingen van de kerntakendiscussie en het opstellen van de kadernota, en toen kwam het... en sindsdien is alles anders.'
Stemming gemeenteraad
Voor (36): Nieuw Elan (9), VVD (5), CDA (6), GroenLinks (5), D66 (3), PvdA (1), SP (2), ChristenUnie (2), Beter Alphen (1), SGP (1), Dorpen en Wijken Belangen (1).
Tegen (0): n.v.t.
(36 van de 39 raadsleden waren aanwezig)