Uitgedokterd: apotheker Toine Seesing vertelt over zijn vak

GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - In het radioprogramma Uitgedokterd van Studio Alphen, gepresenteerd door oud-huisarts Joep van Buuren uit Koudekerk aan den Rijn en Ruud Gebel van de Alphense huisartsenpraktijk Prelude, wordt elke week gepraat met een expert in het medische vakgebied. Deze week: Toine Seesing, apotheker in winkelcentrum Herenhof in Alphen aan den Rijn.

'Een apotheker is meer dan een verkoper van medicijnen. De apotheker is de specialist op het gebied van geneesmiddelen. De apotheker bewaakt dat mensen de juiste medicijnen gebruiken, goed gebruiken en dat medicijnen die door de specialist worden voorgeschreven samengaan met medicijnen die patiënten al gebruiken. Jaarlijks wordt van alle patiënten die continu meerdere geneesmiddelen gebruiken de medicatielijst doorgenomen in samenwerking met de huisarts: wat mag gestopt worden, wat moet er gecontroleerd worden?'

'Mensen klagen regelmatig dat ze elke drie maanden een ander doosje en soms een andere vorm en kleur tablet krijgen van hetzelfde medicijn. Daar zijn meerdere oorzaken voor: veel zorgverzekeraars kopen zelf medicijnen zo goedkoop mogelijk in voor hun verzekerden, dat wisselt vaak per jaar (het zogenaamde preferentiebeleid). Anderen werken met de laagste prijs garantie, telkens wordt het goedkoopste medicijn vergoed, dat wisselt per maand.'

'Ander doosje, ander tablet'

'Medicijnen zijn vaak ook niet leverbaar. Vaak is er een alternatief (ander doosje, andere tablet), maar soms ook niet. Er zijn diverse oorzaken voor. Bij ons zijn de medicijnen  goedkoper dan in het buitenland. Bij een tekort zal een fabrikant de medicijnen liever leveren aan een land waarin er meer betaald wordt. De grondstoffen van veel medicijnen komen uit één fabriek, als daar een probleem ontstaat leidt dat direct tot tekorten.'

'Er zijn ook problemen met verband- en hulpmiddelen. Veel zorgverzekeraars werkt met landelijke leveranciers in plaats van met de apotheek. Mensen krijgen bijvoorbeeld een grote hoeveelheid incontinentiemateriaal waar vaak veel van overblijft omdat de patiënt overlijdt, of omdat het niet de juiste maat is. Contact met een landelijke leverancier loopt vaak moeilijk, zeker als mensen niet met de computer en internet kunnen werken. Zorg en Zekerheid werkt gelukkig wel met de lokale apotheek, dat maakt het contact tussen patiënt en apotheek erg makkelijk.'

'De internetapotheken zijn ook in opkomst. Ook daar geldt dat het erg onpersoonlijk is. Dat is met name voor de mensen die meer medicijnen gebruiken en daar vragen over hebben lastig. De apotheken in Alphen bezorgen ook bij mensen thuis, en buiten kantooruren kunnen de bestelde medicijnen uit de kluis worden gehaald. Ook huisartsen vinden het lastig als patiënten bij een internetapotheek zitten, omdat overleg met zo’n apotheek lastig is.'

Stijging van armoede

'De stijging van armoede is ook merkbaar. Mensen hebben een eigen risico, soms zelfs de hoge variant zodat zo min mogelijk premie wordt betaald. Dat betekent dat bijvoorbeeld maagzuurremmers die mensen moeten gebruiken wegens het gebruik van bijvoorbeeld ibuprofen en die mensen zelf moeten betalen niet worden afgehaald, met een verhoogd risico op een maagbloeding tot gevolg.'

'Bestelde medicijnen blijven maximaal zes weken in de apotheek liggen, als ze niet worden opgehaald gaan ze weer terug in de voorraad. Medicijnen die over zijn en teruggebracht worden moeten nu nog worden vernietigd, er is wel een actie gaande om er voor te zorgen dat ook deze onder bepaalde voorwaarden opnieuw gebruikt kunnen worden. Het is wel belangrijk dat mensen niet gebruikte medicijnen bij de apotheek brengen om er voor te zorgen dat deze niet in het milieu terecht komen. De apotheker zamelt de medicijnen in, de gemeente zorgt voor de verantwoorde vernietiging ervan.'

'Veel mensen gaan nog naar de huisarts met vragen over bijwerkingen, vragen over het gebruik en dergelijke. Ze kunnen daarvoor beter bij de apotheker aankloppen, dat is de specialist op medicijngebied.'

'Ook zijn er veel mensen die medicijnen van een andere fabrikant krijgen, die er anders uitzien dan wat ze gewend zijn, rapporteren dat het medicijn minder goed werkt of dat ze bijwerkingen krijgen. Voor sommige pillen is dat ook aangetoond, maar de meeste medicijnen werken precies hetzelfde als de medicijnen van de andere fabrikant.'

Nut van de bijsluiter

'Wat is het nut van de bijsluiter? De bijsluiter van de fabrikant is vaak heel uitgebreid en in kleine letters gedrukt. De apotheker geeft een uittreksel mee met de belangrijkste dingen die de patiënt die het middel gaat gebruiken moet weten. Tegenwoordig krijgen de mensen ook een internetlink mee van Kijksluiter, waar alles wordt uitgelegd over een geneesmiddel. Daar staan ook filmpjes op over bijvoorbeeld het juiste gebruik van inhalatiemedicijnen bij astma en COPD.'

Toekomst van de apotheker

'Wat is de toekomstverwachting van de apotheker? De apotheker van de toekomst is meer een geneesmiddelencoach dan een leverancier van medicijnen, de samenwerking met huisartsen en specialisten wordt steeds beter. Voor mensen die meerdere geneesmiddelen gebruiken wordt de apotheker een soort huisapotheker, in analogie met de huisarts. Wie weet gaat de apotheek in de toekomst meer bepalen welke medicatie wordt voorgeschreven bij bepaalde kwalen. In Engeland is er een voorschrijvend apotheker, die bijvoorbeeld mensen met hooikoorts zelfstandig behandelt.'

Huisarts en apotheker werken samen

'De samenwerking met de huisarts is belangrijk. Apothekers corrigeren soms wat de huisarts waar het gaat om doseringen, of het wel of niet kunnen samengaan met andere geneesmiddelen. Buiten het zicht van de patiënt vindt regelmatig overleg plaats. De herhaalreceptenlijn wordt door de apotheek afgeluisterd, waardoor de doktersassistenten bij de huisarts weer tijd hebben voor andere taken. Huisartsen en apothekers doen jaarlijks een medicatiebeoordeling bij mensen die meer dan vijf geneesmiddelen gebruiken.'