Arie Verduyn zag dat de politie een Joodse familie ophaalde: ‘Dit is helemaal foute boel’
ALPHEN AAN DEN RIJN - Het maakt na al die jaren nog steeds diepe indruk op Arie Verduyn. Als kind was hij getuige toen de Joodse familie Van Dien werd opgehaald. Hij had direct in de gaten dat het foute boel was, vertelt hij in het nieuwe televisieprogramma Tijdsbeeld van Studio Alphen.
'Joodse families waren eigenlijk redelijk op zichzelf' vertelt Verduyn. 'Van Dien had een soort algemene textielzaak. Ze verkochten onderbroeken en beddengoed.'
Op een dag keek hij uit het raam en zag hij dat de politie de familie op kwam halen. 'Mijn vader was niet thuis. Toen zagen we het ineens gebeuren. Wat ik toen voelde? Hier gebeurt iets wat nooit had mogen gebeuren. Dit is helemaal foute boel.'
Angst voor de Duitsers
Het gezin had twee kinderen. Verduyn speelde zelf met het oudste meisje Saartje. 'Het andere kind was een nog kleiner jochie, daar hebben we nooit mee gespeeld.' De kinderen kwamen ook naar buiten en werden samen met wat spullen op een handwagentje gezet.
De andere mensen durfden de straat niet op, vertelt Verduyn. 'De Duitsers waren redelijk hardhandig. Als je te dicht in de buurt kwam kreeg je een lel met wat ze ook bij handen hadden om te meppen.'
Het blijft aan Verduyn kleven. 'Toen zat het nog niet zo diep als dat het nou zit. Je zag het als een kind, zoals je gewoon iets ziet. Maar het blijft moeilijk hoe dit allemaal heeft kunnen gebeuren. Dat het Nederlandse bestuur zich zo heeft laten intimideren door de bezetter en daaraan heeft meegewerkt. Dat is moeilijk.'
Stolpersteine
Studio Alphen start in april met het uitzenden van Tijdsbeeld, een nieuw televisieprogramma over erfgoed in de gemeente Alphen aan den Rijn. Het is een vijfdelige serie waarin elementen uit de lokale geschiedenis worden belicht.
De eerste aflevering belicht het aangrijpende verhaal achter Stolpersteine, ook wel struikelstenen genoemd, ter nagedachtenis aan Joodse families die gedeporteerd zijn in de Tweede Wereldoorlog.
‘Het is een onderwerp waar je normaal niet bij stil staat’, zegt Peter Kwanten, maker van de serie. ‘Op een gegeven moment pakt het je en dan wil je er alles over weten.’
Niet machinaal
Kunstenaar Alexander Stukenberg neemt de kijkers mee achter de schermen tijdens het produceren van de stenen. Dat doet hij op geheel ambachtelijke wijze. In Tijdsbeeld vertelt Stukenberg het verhaal achter deze bijzondere manier van herdenken.
Omdat de Duitsers op een geautomatiseerde wijze groepen Joden deporteerden, wil Stukenberg de stenen juist met de hand maken. ‘Ze worden met de hand gemaakt, geplaatst en schoongemaakt’, vertelt Peter Kwanten. Ongelofelijk hoeveel tijd erin zit om te onderhouden, het is echt uniek.’
Verder komen Albert Bremer, organisator van de nalatenschap, en boekenschrijver Kees Visschedijk aan het woord over de historische achtergronden bij dit verhaal.
Uitzendingen
De uitzending is de hele maand april in de uurprogrammering te zien op donderdag en vrijdag tussen 19.00 uur in de avond en 11.00 uur de volgende dag. De eerste uitzending is op donderdagavond 4 april.
In de maand mei staat de uitzending ook in het teken van de Tweede Wereldoorlog in de regio. In juni komen de drie Alphense scheepswerven van de familie Boot aan de orde. Het televisieprogramma is tot stand gekomen met een financiële bijdrage vanuit het Erfgoedfonds.
Lees ook: Alphen aan den Rijn is dertien nieuwe Stolpersteine rijker