Pleegkuikens moeten bedreigde gieren redden: ‘Ze voorkomen de uitbraak van pandemieën’

ALPHEN AAN DEN RIJN - 'Deze kleine witkopgier is ongeveer anderhalve maand oud en weegt 772 gram, dus die is al goed gegroeid.' Vol tevredenheid constateert Dennis Appels, teamleider dierverzorging bij Avifauna, dat het voortvarend gaat met de twee jonge kuikens die onlangs zijn ondergebracht bij pleegouders in het Alphense vogelpark. Volgens hem zijn het de vruchten van een succesvolle samenwerking met Diergaarde Blijdorp in Rotterdam.

Twee gierkoppels als trotse pleegouders van twee pasgeboren kuikens. Het is een bijzondere constructie die zelden voorkomt, bekent Dennis desgevraagd. 'Hier bij Avifauna hadden zowel de witkopgier als de Rüppellsgier helaas onbevruchte eieren. Dat houdt in dat er geen kuiken in zit. Blijdorp had juist eieren weggehaald bij de ouders, om te zorgen dat ze nog een keer eieren gingen leggen. En beide legsels waren bevrucht, dus dat kwam heel mooi uit.'

Dankzij een wisseltruc met de Rotterdamse dierentuin hebben de twee onvruchtbare stellen van Avifauna nu tóch een eigen gezinnetje. Dat de kuikens niet door hun biologische ouders worden opgevoed, maakt wat Dennis betreft geen verschil. 'Zij merken zelf niet dat het hun pleegouders zijn. En de pleegouders merken ook niet dat het vreemde kuikens zijn. Die klik is gewoon heel goed', benadrukt de verzorger die sinds 2014 werkzaam is in Avifauna.

Met uitsterven bedreigd

Het verhaal heeft niet alleen een hoog knuffelgehalte. De constructie is deels bedacht om ervoor te zorgen dat het aantal gieren in dierentuin toeneemt, want in het wild worden de Afrikaanse aaseters namelijk ernstig bedreigd. 'In de natuur wordt op olifanten gejaagd vanwege hun ivoor. Als die dood neervallen, zwerven er direct gieren in de buurt. Stropers willen dat niet hebben, omdat ze dan eerder opgemerkt en opgepakt kunnen worden.'

'Dus wat doen die stropers?', vervolgt Dennis zijn verhaal. 'Ze vergiftigen het karkas van een olifant. Gieren eten dat op en vallen ter plekke dood neer. Zo kun je in één keer zo'n zestig tot zeventig dode gieren krijgen. Op die manier heb je in een korte tijd heel veel gieren uitgeroeid en zijn ze dus echt met uitsterven bedreigd.' Kortom: de roofvogel verkeert in serieus gevaar.

'Belangrijke rol'

Als dierenverzorger merkt Dennis dat de gier niet bij iedere bezoeker van het vogelpark even geliefd is. 'Aan de ene kant denken mensen: ieuw, vies. Maar aan de andere kant zijn het heel mooie, speciale dieren die een belangrijke rol hebben. Eigenlijk voorkomen ze dat er pandemieën uitbreken. Ze ruimen kadavers op. Als die blijven liggen, heb je bacteriën die virussen kunnen verspreiden. Dat gebeurt niet, want gieren eten die op.'

Oftewel, door de constructie met pleegkuikens voorkomen Avifauna en Blijdorp indirect de uitbraak van allerlei nieuwe, corona-achtige virussen? Dennis lacht breeduit als hij de vraag voorgeschoteld krijgt. 'Dat is wel heel groot gezegd', nuanceert hij. 'Maar op lange termijn hebben die gieren wel een belangrijke rol in de natuur. Dus we werken eraan mee om hen in stand te houden en een pandemie te voorkomen.'

Zorgen voor nageslacht

Waar de kleine witkopgier achter de schermen wordt gehouden, is de pasgeboren Rüppellsgier op korte termijn te bewonderen in een volière. De nieuwe aanwinsten van Avifauna zullen de komende jaren opgroeien in het Alphense vogelpark, vertelt Dennis. 'Zodra ze bijna volwassen zijn, zullen ze naar één van de andere Europese dierentuinen verhuizen, of ze blijven hier. En hopelijk gaan ze met een jaar of zes à zeven ook zorgen voor nageslacht.'

Maar voelt het afstaan van twee piepjonge kuikens voor Blijdorp niet als een verlies? Absoluut niet, durft Dennis met stelligheid te zeggen. 'Anders hadden ze deze dieren met de hand groot moeten brengen. Het is altijd beter om een kuiken bij soortgenoten op te laten groeien. Dus dit is juist een win-win-situatie. Er zit ook geen geld of winst achter, het gaat echt om natuurbehoud. En we hopen in de verre toekomst eventueel ook gieren te kunnen uitzetten. Daar draagt dit aan bij.'

Lees ook: Alphense Reggy is Europees kampioen Meeuwenschreeuwen