Stikstofrapport: boeren blij met erkenning, maar genoeg kanttekeningen

GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - In het stikstofrapport zegt bemiddelaar Johan Remkes dat hij voor de korte termijn 'geen andere route' ziet dan gerichte uitkoop van 500 tot 600 bedrijven, zowel in de landbouw als daarbuiten, die veel stikstofneerslag in de natuur veroorzaken. Liefst vrijwillig, maar als dat niet lukt gedwongen. Melkveehouders in de gemeente Alphen aan den Rijn zijn niet ontevreden met het rapport, maar plaatsen er wel de nodige kanttekeningen bij.

Jeroen Groot, melkveehouder in Aarlanderveen, krijgt het gevoel dat Remkes de boeren begrijpt. Hij noemt dat als één van de belangrijkste conclusies van het rapport. 'Hij geeft de twee ministers ook die opdracht mee, om ook de boeren te begrijpen. Om op een sinaasappelkistje in het dorp te gaan staan en alle verhalen maar aan te horen eigenlijk', aldus Groot, die zelf met zijn speciaal geïnstalleerde 'mestkraker' denkt een oplossing voor het stikstofprobleem te hebben.

Remkes benadrukte woensdag dat zijn rapport 'een denklijn' is en geen definitief plan. Liefst komt er wat hem betreft in overleg met de sector een veelomvattend 'landbouwakkoord' voor de toekomst. 'Wat ik wil horen? Dat er echt perspectief is voor boeren van alle bedrijfstypes in alle polders. Ik zou eigenlijk willen horen dat er uiteindelijk dat er geen ene boer gedwongen is om te stoppen', vervolgt Groot.

'We hebben in de afgelopen periode ook gezien dat de overheid uit zulk soort adviezen alleen de beste dingen, de gunstigste dingen voor hun haalt en de rest toch links laat liggen', voegt de Alphense melkveehouder Steven de Rijk, initiatiefnemer van een boerenprotest bij het gemeentehuis begin juli, daaraan toe. 'Dat vind ik niet eerlijk. Dat is wel een beetje waar ik bang voor ben en waar we als boeren keihard tegenin zullen gaan. Als je A zegt uit dit plan, moet je ook B zeggen uit dit plan.'

Gedwongen uitkoop als laatste middel

Provinciebestuurder Jeanette Baljeu (VVD) is positief over het stikstofrapport van Johan Remkes. 'Hij bevestigt dat we echt iets voor de natuur moeten doen én hij bevestigt dat er wanhoop bij de boeren is. Maar er is ook ruimte voor landbouw, zegt hij. Het is een steun in de rug van hoe wij in de gebieden het gesprek willen voeren', reageert Baljeu tegenover Omroep West, mediapartner van Studio Alphen.

'Onze inzet is altijd geweest: kunnen we verplaatsen? Kunnen er innovaties zijn? Zijn er boeren die vrijwillig willen stoppen? Dat is ook de basis van ons beleid', benadrukt Baljeu. Alleen als laatste middel zou gedwongen uitkoop ingezet kunnen worden, vindt de provinciegedeputeerde, net als Remkes.

Vasthouden aan stikstofdoelen voor 2030

Het kabinet moet 'de staat van de natuur' meer centraal gaan stellen in plaats van vooral naar stikstofcijfers te kijken, vindt Remkes. Wat hem betreft, moet wel worden vastgehouden aan de stikstofdoelen voor 2030, maar als in een gebied bijvoorbeeld het natuurherstel 'voldoende op koers ligt en het resterende probleem met iets meer tijd via natuurlijk verloop kan worden opgelost', dan moet uitstel wat Remkes betreft mogelijk zijn. De stikstofadviseur raadt aan om 2025 en 2028 als 'ijkmomenten' te kiezen, om te kijken hoe de vlag er dan bij hangt.

Remkes benadrukte verder dat naast agrariërs ook de industrie, mobiliteit en de bouw een grote bijdrage zullen moeten leveren. 'De focus is tot op heden veel te veel gericht geweest op alleen de agrarische sector en alleen op stikstof. Terwijl het integrale natuurbelang centraal zou moeten staan', aldus Remkes.

Lees ook: Is nieuw stikstofbeleid einde voor huidige boeren in Groene Hart? ‘Die onzekerheid is niet leuk’