Voltallige oppositie wil 5 miljoen euro bezuinigen, coalitie blokkeert dat
GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - De voltallige oppositie van de Alphense gemeenteraad heeft tevergeefs een poging gedaan om structureel 5 miljoen euro per jaar te gaan bezuinigen op de gemeentebegroting à 364 miljoen euro. Op die manier willen de niet-coalitiepartijen een extra financiële buffer creëren. Met de kleinst mogelijke meerderheid is de daarvoor ingediende motie verworpen door de drie coalitiepartijen.
De programmabegroting is op dit moment meerjarig sluitend. Jaarlijks zit Alphen zo'n 2 miljoen euro in de plus. Toch maakt de oppositie zich grote zorgen over de financiële positie van de gemeente. Het college van burgemeester en wethouders draait in hun ogen om de hete brei heen door onvoldoende duidelijkheid te scheppen over de kosten van grote investeringen die nog niet begroot staan.
Net als in juli van dit jaar probeert de oppositie, maar nu de voltallige oppositie, donderdagavond tijdens de digitale gemeenteraadsvergadering om het heft in eigen handen te nemen en de bezuiniging af te dwingen. Om zo die spaarpot op te bouwen. 'Wij moeten nu beslissen dat wij gaan bezuinigen, 5 miljoen euro is het streefbedrag en dan zien wij later wel hoeveel er daadwerkelijk bezuinigd moet worden', luidt het credo.
Najaarsnota
De coalitie, die met 20 van de 39 zetels de meest minimale meerderheid in de gemeenteraad heeft, wil eerst weten hoeveel bezuinigd moet worden. En niet voor de troepen vooruitlopen door nu al te beslissen om ter waarde van een bepaald bedrag te gaan snijden in de begroting.
De drie collegepartijen willen eerst de zogeheten najaarsnota voor afwachten. Die najaarsnota volgt over enkele weken, daaruit kan de definitieve balans worden opgemaakt. 'De noodzaak om nu à la minute te bezuinigen is er niet. Eerst afwachten en dan bekijken of en hoeveel nodig is', spreekt André de Jeu (Nieuw Elan).
Algemene beschouwingen
André de Jeu (Nieuw Elan, coalitie): 'Wij hebben niet hoeven te bezuinigen zoals veel andere gemeenten. Kortingen vanuit Den Haag konden we opvangen en daar waar nodig hebben wij als raad extra geld uitgegeven. Gezondheid is het grootste goed dat wij hebben. Juist aan mensen die een gezondheid hebben met onderliggende problemen, vragen wij nu om thuis te blijven. Ik hoop dat met de inzet op preventie en participatie wij juist daar op aan inzetten. Dat de subsidies die beschikbaar komen, daar terecht komen. Zodra deze mensen tijdens en na de covidtijd niet wegzakken in eenzaamheid.'
Bas Wienbelt (VVD, oppositie): 'Als we dan naar de voorliggende begroting kijken dan zien we een begroting waarin nog maar heel weinig ruimte zit om nieuwe maatregelen te nemen. Structurele exploitatieruimte noemen we dat met een mooi woord. Voor 2021 0,41 procent, voor 2022 zelfs negatief. En wat dat betreft scoren we ook zeer laag in vergelijking met andere 100.000plus-gemeenten. En dan nemen we nog niet mee dat voor een groot deel de incidentele uitgaven in het sociaal domein wel structureel blijken te zijn, terwijl deze nu voor het vierde jaar op rij incidenteel voor 3,6 miljoen euro zijn meegenomen in de begroting.'
Marjon Verkleij (CDA, coalitie): 'Wat nog niet in deze programmabegroting is meegenomen, zijn de noodzakelijke investeringen die we zullen moeten doen om ervoor te zorgen dat de bedrijven en organisaties overeind blijven. Daarom hebben we samen met Nieuw Elan en GroenLinks de motie Tref voorzieningen tweede golf financiële compensatie corona opgesteld, die het college oproept geld vrij te spelen om de economie draaiende te houden en ons hierover met de najaarsnota te informeren. Wij zien dit als een eerste stap naar een herstelplan.'
René Driesen (GroenLinks, coalitie): 'De wachtlijsten voor sociale huurwoningen worden steeds langer. Bij nieuwbouw heeft betaalbare woningbouw hoge prioriteit. Ook projectontwikkelaars dienen er aan mee te werken dat de woningcorporaties hier voldoende ruimte voor krijgen. Woningcorporaties hebben ook een grote opgave aan de energietransitie. Het is niet de bedoeling dat hoge kosten bij de huurders terechtkomen. Voor particuliere huizenbezitters moeten voldoende subsidiemogelijkheden zijn. Het aardgasloos maken van een wijk is een grote opgave. Jammer dat het rijk onlangs andere gemeenten heeft aangewezen voor de pilots. GroenLinks zou hier ook in Alphen niet te lang mee willen wachten.'
Gert van den Ham (D66, oppositie): 'De begroting 2021 en meerjarenraming kunnen ternauwernood in zwarte cijfers worden geschreven. Dat lukt omdat, samengevat, een forse greep uit de Algemene Reserve wordt genomen en veel kosten en uitgaven (nog) niet zijn becijferd en dus niet in de begroting en ramingen zijn verwerkt. (...) De D66-fractie vindt nú ingrijpen noodzakelijk. Omdat we de oplopende kosten als gevolg van de coronacrisis, en dan heb ik het vooral over de kosten die niet of in beperkte mate kunnen worden gecompenseerd, maar ook andere kosten (denk aan Castellum, onderwijshuisvesting, sociaal domein) tot begrotingstekorten zullen leiden.'
Ernst-Jan Straver (PvdA, oppositie): 'Al eerder heb ik mijn zorg uitgesproken over de incidentele dekking van het beleidskader sociaal domein en Go voor Jeugd. Dit is niet hoe je met structurele kosten om hoort te gaan. Daarom hoor ik graag van de wethouder sociaal domein en wethouder financiën hoe zei de dekking zien na 2024? Want we weten allemaal dat deze kosten niet gaan verdwijnen.'
Iris van de Kolk (SP, oppositie): 'Dan heb ik het graag over hoe deze gemeente eigenlijk het verdomt om werkelijk de tijd te nemen om te luisteren naar onze inwoners. Het regent bij elke beslissing van enig belang inspraakreacties waarin continue kreten gebruikt worden als: ‘We kregen pas een dag van te voren een brief, wij hebben hier tot nu toe niks over gehoord, maar de gemeente heeft het al besloten, de gemeente is niet duidelijk over wat dit voor ons betekent.’ Dat kan niet zo langer. En als kers op de taart erkennen zelfs de coalitiepartijen dat hun wethouders dit niet goed doen. Ik zou erom lachen voorzitter als het niet zo treurig was.'
Caroline Blom (ChristenUnie, oppositie): 'Wij hebben inmiddels zeven magere maanden achter de rug. Wij hebben bij de start van deze raadsperiode gepleit voor Jozef-Schuren, oftewel het bouwen van reserves in tijden dat het goed gaat. Zodat we in slechte tijden, die we nu meemaken, kunnen teren op de voorraad die is aangelegd. Op het eerste gezicht lijkt het goed te gaan. In tegenstelling tot anderen schrijft Alphen nog steeds zwarte cijfers. 2 miljoen euro houden we over, omgerekend naar de totale begroting is dat nog geen procent. Bovendien hebben wij wel forse incidentele tekorten, optellend tot wel 38 miljoen in de komende vier jaar. En daar komen waarschijnlijk nog extra uitgaven bij om de gevolgen van de coronacrisis op te lossen.
Hans van Kuijk (SGP, oppositie): 'De Covid-19 crisis en de gevolgen daarvan, dat raakt ons allemaal in meerdere opzichten keihard. De gemeentelijke inzet moet er op gericht blijven om de negatieve effecten voor inwoners, voor bedrijven en ondernemers maximaal te beperken. Wij juichen het toe dat er in deze tijd de nodige aandacht geschonken wordt aan het welzijn van onze inwoners. Aandacht voor hen die ziek zijn, die in rouw zijn, die eenzaamheid ervaren, die zorgen hebben over hun baan en werk. Met de komende decembermaand zal dit extra een extra impact hebben en het is goed daar met elkaar oog voor te houden.
Ank de Groot (RijnGouweLokaal, oppositie): 'Er zal vanwege de coronacrisis een beroep worden gedaan op bijstand, schuldsanering, eenzaamheid zal bestreden moeten worden, verenigingen zullen steun vragen en de fondsen die ter beschikking zijn gesteld zullen ergens vandaan moeten komen. Naar de mening van RijnGouweLokaal zal er dus zeer goed gekeken moeten worden naar overbodige uitgaven en sommige subsidieslurpers.' Doelend op Theater Castellum, de Alphense zwembaden en de uitbreiding van museumpark Archeon.
Peter Bontekoe (Dorpen en Wijken Belangen, oppositie): 'Onrust onder arbeidsmigranten. Huisvesting wordt een steeds groter probleem. Ons college heeft de regel ingesteld dat er niet meer dan vier arbeidsmigranten per huis zijn toegestaan. Dit om de huisjesmelkers de wind uit de zeilen te nemen. Daar wordt ook op gehandhaafd. Raar is natuurlijk dat in studentenhuizen soms wel vijftien mensen wonen maar dat dit bij arbeidsmigranten niet is toegestaan. Dit druist in tegen de grondwet. Door dit beleid zijn de huisvestingsproblemen voor migranten werknemers alleen maar toegenomen en zijn we weer terug bij af.'
College van burgemeester en wethouders: 'Wij kunnen extra middelen vrijmaken voor 2020 en 2021. Ik vind de ruimte in de najaarsnota om klaar te staan voor instellingen en bedrijven die dat nodig hebben.' (...) 'Op dit moment telt Alphen zeven faillissementen. Het beeld van dit moment is niet heel schokkend. Daar ben ik heel blij mee. Of dit beeld volgend jaar mei of juni hetzelfde is, weet ik niet.'
Stemming gemeenteraad
Voor (36): Nieuw Elan (9), VVD (6), CDA (6), GroenLinks (5), D66 (3), PvdA (2), ChristenUnie (2), SGP (1), RijnGouweLokaal (1), Dorpen en Wijken Belangen (1).
Tegen (2): SP (2)
38 van de 39 raadsleden waren aanwezig.