‘Ruzie’ tussen verpakkingsindustrie en gemeenten over inzamelen PMD kan leiden tot ander afvalbeleid
GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN - ‘Het doel is maximaal scheiden en hergebruik van verpakkingsmateriaal, maar er zit teveel vervuiling tussen en dat kost elke gemeente geld.’ Dat zegt de Alphense wethouder Relus Breeuwsma over de problemen rond het inzamelen van PMD, oftewel plastic, metaal en drankkartons.
Als de inzameling van PMD goed en netjes verloopt, verdienen gemeenten hier geld mee. ‘Dit is wettelijk zo geregeld. De verpakkingsindustrie heeft hiervoor een bepaald bedrag ter beschikking’, zegt Breeuwsma. Een woordvoerder van de gemeente geeft aan dat er extra kosten moeten worden gemaakt wanneer PMD als restafval verbrand moet worden. En ook moeten er transportkosten worden gemaakt.
De afvalverwerking en de controle gebeurt voor Alphen aan den Rijn, Nieuwkoop en Kaag en Braassem bij Cyclus. Dit bedrijf is voor gemeenten, inwoners en ondernemingen de schakel tussen afval en de opwerking tot waardevolle grondstoffen. De afspraak tussen de verpakkingsindustrie en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) houdt in dat een gemeente geld ontvangt voor het scheiden van PMD, wanneer er meer dan 15% vervuiling in een aangeboden hoeveelheid PMD-afval zit, is het niet goed recyclebaar en vindt gedeeltelijke of volledige afkeur plaats. In dat geval krijgen gemeenten geen vergoeding.
Nieuw beleid in 2025
Veel PMD-ladingen worden afgekeurd en dat merken de gemeenten in hun portemonnee. ‘Als het VNG en de verpakkingsindustrie niet met een nieuwe financiële afspraak komen voor het scheiden van PMD is dat een goed moment voor herbezinnen. Dus het herzien van het hele afvalbeleid’, zegt Breeuwsma. ‘In 2025 krijgt gemeente Alphen aan den Rijn een nieuw afvalinzamelingsbeleid. We kijken dan onder meer naar het grondstoffenbeleid. Diftar is geen optie, daar is een hele duidelijke uitspraak over in het coalitieakkoord. Nascheiding ligt wel op tafel.’
Voor nu wil de Alphense wethouder pas op de plaats maken. ‘Ik wil de uitkomst van de discussie tussen VNG en verpakkingsindustrie mee laten wegen. En pas op de plaats betekent ook dat de geplande pilot bij de hoogbouw wordt stilgezet.’
Diftar versus nascheiding
In de gemeente Alphen aan den Rijn speelt al jaren een discussie over het al dan niet invoeren van diftar. Dit is een systeem waarbij per vuilniszak met afval wordt betaald. De meerderheid van de gemeenteraad wil diftar echter niet invoeren. In 2017 liepen de gemoederen hoog op, maar in 2019 was diftar definitief van de baan.
Toch is door GroenLinks en PvdA de discussie in mei van dit jaar (2024) nieuw leven ingeblazen. GroenLinks, PvdA en D66 zijn de voorstanders binnen de gemeenteraad. D66 is echter niet van plan om het coalitieakkoord te schenden, aldus fractievoorzitter Maurits de Vries. De andere coalitiepartijen, Nieuw Elan, VVD en CDA, zijn tegenstander van diftar.
Vrijwel alle politieke partijen zijn wel gecharmeerd van een onderzoek naar nascheiding. Een aantal jaren geleden voldeed dit systeem nog niet, maar er zijn inmiddels verschillende gemeenten die goede ervaringen hebben. Bij nascheiding wordt het afval na het ophalen gescheiden.
15 procent vervuiling
Gemeente Alphen aan den Rijn krijgt op dit moment elke maand een boete voor PMD vervuiling. PMD is namelijk regelmatig vervuild met ‘verboden’ afval. Het gaat dan om ‘verkeerde’ metalen of kartons, maar ook zit er soms ‘van alles’ in een container.
Als de vervuiling meer dan vijftien procent is, krijgt een gemeente een forse boete. Een lading is de inhoud van een vrachtwagen die PMD heeft opgehaald. Er worden steekproeven gehouden in de vrachtwagens. Als blijkt dat er teveel vervuiling in de proef zit, gaat de hele lading van de vrachtwagen naar de vuilverbranding.
Lees ook: Betalen per weggegooide afvalzak? Wethouder neigt naar ‘ja’, raad zegt ‘nee