Oekraïners vormen vriendschap met echtpaar Jaap en Jannie: ‘Het is bijna familie’
ALPHEN AAN DEN RIJN/BOSKOOP - Van chauffeur en regelneef naar vertrouweling en zelfs goede vriend. Nooit had Jaap Wielinga (63) voor mogelijk gehouden dat hij zo'n hechte band zou opbouwen met vier gezinnen uit Oekraïne. Al vrijwel twee jaar lang is de Alphenaar hun steun en toeverlaat. 'Het is bijna familie.'
Op de dag af twee jaar geleden breekt de oorlog in Oekraïne uit. Massaal moeten er vluchtelingen 'in de regio' worden opgevangen, zoals dat heet. Vanaf dat moment schiet Jaap in de actiestand. Hij belt de gemeente Alphen aan den Rijn en vraagt of hij misschien iets voor de Oekraïense nieuwkomers kan betekenen.
'Of ik een gezin naar de ambassade in Den Haag wilde brengen', krijgt Jaap in eerste instantie te horen. Al snel volgt er een tweede gezin. 'Dan gaat de hele trein rijden en rol je er steeds verder in. Inschrijven bij de gemeente, huisartsen en scholen zoeken. Paspoorten aanvragen, bankrekeningen openen. Daar ben ik maar mee gaan helpen, want die mensen spreken de taal niet en kennen alleen het cyrillische schrift.'
Gehandicapte kinderen
In korte tijd hebben Jaap en zijn vrouw Jannie een hechte band opgebouwd met vier gevluchte gezinnen. Drie van hen wonen in Boskoop, één in Koudekerk. 'Ze hebben allemaal hun problemen', vertelt Jaap. 'Bijvoorbeeld met gehandicapte kinderen, die geopereerd moesten worden. Of een echtgenoot die nog in Oekraïne zat. Dat grijpt je wel aan. Van lieverlee kom je hier bijna drie keer in de week en worden het vrienden van je.'
Met 'hier' doelt hij op tijdelijke woonunits aan de Boskoopse Waterlelie. Daarin hebben drie families hun eigen slaapkamers en delen ze de woonkamer, keuken en douche. 'Dat gaat harstikke goed', constateert Jaap. 'Ze hebben alles wat ze nodig hebben. Soms willen ze wel een dagje alleen zijn met het eigen gezin. Nou, dan breng ik ze ergens naartoe. In de zomer naar het strand, ofzo.'
Vrijwel alle meerderjarige vluchtelingen in de woonunits hebben werk bij een Boskoopse kwekerij. Alleen de 38-jarige Roman Vintsiuk niet, hij heeft met hulp van Jaap zijn loopbaan als timmerman voortgezet bij een Alphens bedrijf. Zijn dochter Daryna (9) spreekt al een behoorlijk woordje Nederlands. 'Naar school gaan vind ik leuk en ik heb hier veel vrienden', zegt ze.
Haar oma Oksana Vasylchuk (59) benadrukt hoe blij ze is met de opvanglocatie in Boskoop. 'We zijn hier heel warm ontvangen. Ze hebben ons alles gegeven wat je je kunt wensen voor een gelukkig leven. Daar zijn we heel dankbaar voor. En in het bijzonder Jaap, hij is een goede vriend en helpt ons heel erg.'
Google Translate
Waar de schoolgaande kinderen zich best verstaanbaar kunnen maken, spreken de volwassenen geen woord Nederlands. En ook Engels verstaan ze niet of nauwelijks. Om toch te kunnen communiceren, gebruikt Jaap de Google Translate-app op zijn telefoon. Door hardop iets in te spreken, verschijnt op het scherm de vertaling in het Oekraïens en andersom. Jaap glimlacht. 'Dat werkt heel goed.'
Hanna Bulakevych (28) is naar Nederland gekomen met haar tweelingzoons Nazar en Arsen (5). Haar man Oleksii (38) moest aanvankelijk achterblijven, maar omdat Arsen gehandicapt is, heeft hij Oekraïne inmiddels ook mogen verlaten. Mede dankzij inspanningen van Jaap. 'Ik ben beter in een grote mond opzetten dan Hanna, want ze zijn daar heel bang voor de overheid. Mij kan het niet schelen, ik douw gewoon door.'
'Het is hier heel goed', beschrijft Hanna de leefsituatie van haar gezin en hun huisgenoten. 'Er zijn heel vriendelijke mensen, die altijd klaarstaan om te helpen. Ik wil de Nederlanders bedanken voor alles wat ze ons hebben gegeven.'
Toch zou ze maar wat graag terug naar haar thuisland willen. 'Ik verlang naar mijn familieleden, ik wil ze heel graag weer zien. En ik mis ook mijn geboorteland. Ik hoop dat de oorlog spoedig tot een einde komt en dat we vreedzaam terug kunnen keren.'
'Ik doe het ook uit mijn geloof: als iemand in de penarie zit, dan ga je helpen' - Jaap Wielinga
Ook de 9-jarige Daryna mist Oekraïne heel erg. Nederland voelt als een tweede thuis, maar ze zou het liefst zo snel mogelijk teruggaan. 'Omdat ik in Oekraïne mijn zus en heel veel vrienden heb. En mijn dieren: een hond, twee poezen, kippen en ganzen. Daar word ik wel verdrietig van.'
Behalve het helpen met alledaagse of administratieve dingen, komt Jaap regelmatig met zijn echtgenote Jannie langs voor een kop koffie of een maaltijd. Zo staat ook deze keer de tafel traditiegetrouw vol met hapjes, van pizza's tot vleeswaren en van oliebollen tot chocolaatjes.
Hoe thuis de Oekraïners zich ook voelen in ons land, hij merkt dat de heimwee steeds verder toeneemt. 'Er vechten broers aan het front, daar maken ze zich zorgen over. Maar ik vrees dat de oorlog voorlopig nog niet voorbij is.'
Wat hem 'bezielt' om zo in de bres te springen voor vluchtelingen? Het gevoel dat hen onrecht is ongedaan, verklaart Jaap. 'Daar kan ik niet tegen, dat vind ik walgelijk. Ik doe het ook uit mijn geloof: als iemand in de penarie zit, dan ga je helpen. En dan kan ik grenzen overgaan.'
'Meer gebracht dan gegeven'
Die term kun je bijna letterlijk nemen. 'Hanna moet met haar kind terug om voor een commissie te bewijzen dat hij nog steeds gehandicapt is. Als ik alleen was, zou ik met ze meegaan. Zij heeft de leeftijd van mijn dochter, dus ze voelt een beetje als mijn stiefdochter, voor wie ik alles zou doen.'
Terugkijkend op alle hulp die Jaap de afgelopen twee jaar heeft geboden, concludeert de Alphenaar: 'Het heeft me veel meer gebracht dan ik gegeven heb. Want deze mensen zijn gewoon vrienden, het is bijna familie. Nee, ik heb er geen seconde spijt van.'
Lees ook: Instortingsgevaar tientallen Boskoopse huizen slaat in als een bom: ‘Het is een enorme shock’